Ένα παιδί αναπτύσει την γλωσσική του ικανότητα από την ηλικία περίπου των 18 μηνών εώς ότου πάει σχολείο. Αρχικά παράγει ήχους, μετά λέξεις και αργότερα προτάσεις. Όπως σε όλους τους ψυχοβιολογικούς τομείς, έτσι και στο λόγο,κάθε παιδί έχει το δικό του ρυθμό εξέλιξης, όμως υπάρχουν ορισμένα χρονικά περιθώρια που, όταν ξεπεραστούν, οι γονείς πρέπει να ζητήσουν τη γνώμη ειδικού. Αν η ομιλία και ο λόγος του παιδιού υστερούν σημαντικά από το επίπεδο της ομιλίας και του λόγου των παιδιών της ηλικίας του, ίσως είναι η στιγμή για να ζητήσετε βοήθεια. Συγκεκριμένα, θα πρέπει να απευθυνθείτε σε λογοθεραπευτή εάν:
Συμπτώματα στην προσχολική ηλικία
- Το παιδί έχει περάσει τους 18 μήνες και δεν έχει αρχίσει να λέει τις πρώτες του λέξεις.
- Το παιδί έχει ξεκινήσει να μιλάει αλλά η ομιλία του δεν εξελίσσεται.
- Το παιδί έχει περάσει την ηλικία των 4 ετών και ο λόγος του θυμίζει τηλεγράφημα και το λεξιλόγιό του είναι φτωχό.
- Η κατανόησή του είναι περιορισμένη.
- Η άρθρωσή του δεν είναι καλή (μπερδεύει ή παραλείπει ήχους μέσα σε μια λέξη, δυσκολεύεται να παράγει κάποιον ήχο) και η ομιλία του παραμένει δυσκατάληπτη.
Συγκεκριμένα:
- Δεν μπορεί να προφέρει όλους τους ήχους, π.χ. λέει ‘λ’ αντί για ‘ρ’ ή ‘χ’ αντί για ‘σ’.
- Μιλά σαν μωρό π.χ. λέει ‘εμένα’ αντί ‘εγώ’, ‘παπάτα’ αντί ‘πατάτα’.
- Αντιστρέφει τις συλλαβές ή μπερδεύει τη σειρά των λέξεων σε μια πρόταση.
- Το παιδί είναι 6 χρονών και η άρθρωσή του παρουσιάζει ακόμα διαταραχές.
- Δεν εκφράζεται εντελώς σωστά (κάνει γραμματικά και εκφραστικά λάθη,
δυσκολεύεται να περιγράψει απλά γεγονότα).
- Δεν μπορεί να βάλει σε σειρά τις σκέψεις του, χάνει τον ειρμό και αναλώνεται
σε περιττές λεπτομέρειες, όταν διηγείται μια ιστορία ή ένα γεγονός.
- Η φωνή του είναι βραχνή ή ένρινη.
- Ξεχνά μια εντολή ή ένα μήνυμα και ξαναρωτά.
- Δεν μπορεί να θυμηθεί ποιήματα ή στίχους ή να μετρήσει μέχρι το πέντε ή το
δέκα.
- Μπερδεύει τα χρώματα, δεν ολοκληρώνει δραστηριότητες, δεν συγκεντρώνεται.
- Παρατηρείται ένας τραυλισμός που επιμένει και δυσκολεύει την επικοινωνία
του παιδιού (τότε θα πρέπει να ζητήσετε τη βοήθεια ενός ειδικού ανεξάρτητα
από την ηλικία του).
Συμπτώματα στη σχολική ηλικία
Ανάγνωση
- Διαβάζει αργά, χωρίς ροή και χρώμα. Δεν χρησιμοποιεί σημεία στίξης.
- Παραλείπει, προσθέτει ή αντικαθιστά γράμματα, συλλαβές ή και λέξεις.
- Χάνει τη σειρά στο βιβλίο.
- Μπερδεύει τις λέξεις που μοιάζουν οπτικά.
- Δεν κατανοεί αυτά που διαβάζει.
Γραφή
- Δεν μπορεί να γράψει από μνήμης το όνομά του.
- Παραλείπει, προσθέτει ή αντικαθιστά γράμματα, συλλαβές ή και λέξεις.
- Δεν χρησιμοποιεί σημεία στίξης.
- Κάνει πολλά ορθογραφικά λάθη, ακόμα και σε λέξεις που έχει συστηματικά
διδαχθεί.
- Δεν μπορεί να αντιγράψει γρήγορα απο τον πίνακα.
- Αντιστρέφει γράμματα, σχήματα ή αριθμούς όταν γράφει ή αντιγράφει
- Μπερδεύει γράμματα που μοιάζουν ηχητικά π.χ. φ αντί για θ.
- Γράφει με κεφαλαία και μικρά μέσα στην ίδια πρόταση.
- Δεν αφήνει κενά ανάμεσα στις λέξεις ή αφήνει πολύ μεγάλα.
- Δυσκολεύεται να αναπτύξει σωστά μια έκθεση.
Μαθηματικά
- Γράφει αντίστροφα τους αριθμούς.
- Δυσκολεύεται να μάθει την προπαίδεια.
- Δυσκολεύεται να κατανοήσει τις αριθμητικές έννοιες.
- Μπερδεύει τα αριθμητικά σύμβολα.