Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής/ Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ/Υ) είναι μια αναπτυξιακή διαταραχή η οποία παρουσιάζει τα εξής χαρακτηριστικά: απροσεξία, παρορμητικότητα και υπερκινητικότητα.
Η ΔΕΠ/Υ επηρεάζει το παιδί τόσο στον συναισθηματικό, στον κοινωνικό όσο και στον εκπαιδευτικό τομέα οπότε και η αντιμετώπιση του παιδιού με ΔΕΠ/ Υ δεν πρέπει να είναι μονοδιάστατη. Συγκεκριμένα, στον εκπαιδευτικό τομέα, τα χαρακτηριστικά της ΔΕΠ/Υ προκαλούν στο παιδί σοβαρές μαθησιακές δυσκολίες, διαταραχές στο λόγο και στην ομιλία και δυσκολίες στη μνήμη.
Μερικές συμβουλές χρήσιμες για τους εκπαιδευτικούς αλλά και τους γονείς που αντιμετωπίζουν παιδιά με ΔΕΠ/Υ είναι οι εξής:
Η θέση του παιδιού θα πρέπει να βρίσκεται κοντά στην έδρα του δασκάλου και να κάθεται με την πλάτη γυρισμένη στην υπόλοιπη τάξη έτσι ώστε να αποφεύγεται κάθε εξωτερικό ερέθισμα το οποίο μπορεί να διασπάσει την προσοχή του παιδιού με ΔΕΠ/Υ. Πόρτες που ανοιγοκλείνουν, παράθυρα ακόμα και κάποιο θορυβώδες κλιματιστικό μπορεί να αποτελέσει την αιτία της απόσπασης της προσοχής του παιδιού από το μάθημα οπότε καλό θα ήταν η θέση του παιδιού να βρίσκεται μακριά από τέτοιου είδους πηγές «ενόχλησης».
Η ύπαρξη γραπτών κανόνων (κανόνες της τάξης) καθώς και ημερήσιου αναλυτικού προγράμματος, τα οποία θα είναι αναρτημένα σε περίοπτη θέση μπορούν να οριοθετήσουν το παιδί αλλά και να το βοηθήσουν να ολοκληρώσει πιο εύκολα την κάθε δραστηριότητα αφού θα μπορεί να γνωρίζει τι επακολουθεί και πότε θα έχει ελεύθερο χρόνο (διάλειμμα) .
Επειδή ένα παιδί με ΔΕΠ/Υ δυσκολεύεται να διαχειριστεί τις αλλαγές γι’ αυτό καλό είναι να αποφεύγονται οι συχνές αλλαγές στο πρόγραμμα, οι συνεχείς μεταβάσεις από τη μια δραστηριότητα στην άλλη και η συχνή διακοπή των δραστηριοτήτων.
Η χρήση προκαθορισμένων τεχνικών (π.χ. χρωματιστή κάρτα, σήμα με το χέρι κ.τ.λ.) μπορεί να αποτελέσει μια εύκολη και άμεση λύση για την επαναφορά της προσοχής του παιδιού.
Η χρήση οπτικών μέσων κατά την ακουστική διδασκαλία, η χρήση στρατηγικών μάθησης, η μείωση της διάρκειας της δραστηριότητας αλλά και της έκτασης των γραπτών εργασιών μπορούν σίγουρα να βοηθήσουν ένα παιδί με ΔΕΠ/Υ να αφομοιώσει πληροφορίες αλλά και να ολοκληρώσει τις διάφορες δραστηριότητες που του έχουν ανατεθεί.
Τέλος, κατά την παρουσία υπερκινητικότητας καλό θα ήταν αντί να προσπαθήσουμε να μειώσουμε την κινητικότητα του παιδιού, να προσπαθήσουμε να την κατευθύνουμε (π.χ. στο τέλος της δραστηριότητας να δίνουμε στο παιδί, ως επιβράβευση, λίγο χρόνο για να κινηθεί ελεύθερο ή να αναθέσουμε στο παιδί κάποια καθήκοντα τα οποία απαιτούν κίνηση όπως να καθαρίσει τον πίνακα ή να φέρει τα τετράδια στην έδρα του δασκάλου κ.α.)